Jorge Bolet, Amsterdam (May, 1935)

Bolet Played the Piano—and Not Gently

A tongue-in-cheek review from De Volk 9.5.1935. I include the Dutch below: though this ChatGPT translation flows well and idiomatically, it may miss things.

Critics are lazy creatures. If you don’t keep them busy, they are quite capable of spending a quiet evening at home. And naturally: that’s not what critics are for. So we can do no less than congratulate Dr. De Koos on his brilliant idea to use the one evening that the Dutch Music Festival 1935 took a break to organize an intense piano recital—something like a job-creation project for idle arts journalists.

And anyone who still doubted that this piano evening was especially intended for gentlemen critics would have been thoroughly cured of their doubts by simply counting the heads in the Kleine Zaal (Small Hall) of the Concertgebouw, where the event took place.

Jorge Bolet didn’t play much, but he played long and loud. He had come all the way from Cuba for the occasion, which is a respectable distance. One can hardly blame him, then, for taking full advantage of the opportunity and going all out—especially since it's likely he won’t be getting his hands on an Amsterdam piano again anytime soon.

The only unfortunate part was that César Franck bore the brunt of it. On the other hand: the gentleman is dead, and it’s thus a harmless pleasure to send him once more to the celestial hunting grounds. Who could be a more agreeable target for that than his Prélude, Choral et Fugue? Certainly not Jorge Bolet.

And as for Beethoven—he can take a beating. With that composer’s Appassionata, Bolet provided the legal and convincing proof that one can be loud without being passionate. “Crime without passion” is what they call something like that when it’s a movie title.

What we appreciated most, however, were the pianist’s tempi, which made it (to borrow from Constantijn Huygens) “done in a jiffy.” And though we nearly dozed off during Chopin’s E-flat major Étude—let’s say from sheer exhaustion—Jorge Bolet woke us quite thoroughly with the first fortissimo chord of the A minor Étude, so thoroughly in fact that we remained awake the entire night that followed.

Seriously: that Nocturne and that Waltz were worth it. Why can’t Bolet restrain himself like that all the time? But he’ll forgive us, we hope, for letting Liszt rustle away in the woods and Godowsky shape-shift waltz themes from Johann Strauss’ Die Fledermaus.

Critics are lazy creatures...

Bolet speelde piano en niet zachtzinnig Critici zijn luie wezens. Als je ze niet bezighoudt, zijn ze warempel in staat, een avond rustig thuis te blijven. En het spreekt vanzelf: daarvoor zijn ze geen critici. Wij kunnen dan ook niet anders, dan dr. De Koos gelukwensen met zijn lumineuze gedachte, de éne avond dat het Nederlandse Muziekfeest 1935 vrij-af gaf, te benutten voor het beleggen van een hevig piano-recital, een soort werkverschaffingsobject voor leeglopende kunstverslaggevers. En wie nog mocht hebben getwijfeld, dat deze piano-avond bijzonderlijk voor heren-critici was uitgeschreven, zou door het tellen van de koppen in de Kleine Zaal van het Concertgebouw, waar de gebeurtelijkheid zich voltrok, van deze zijn twijfel af doend zijn genezen. Jorge Bolet dan speelde niet veel, maar lang en hard. Hij was daarvoor helemaal van Cuba gekomen, wat een respectabele, afstand is. Men kan hem daarom moeilijk kwalijk nemen, dat hij van de gelegenheid gebruik maakte en hem raakte, want het is te voorzien, dat hij vooreerst geen Amsterdamse piano meer onder handen krijgt. Het enige spijtige was maar, dat César Pranck er de dupe van werd. Aan de andere kant: deze heer is dood en het is derhalve een onschuldig genoegen, hem nóg eens naar de zalige jachtvelden te zenden. Wie zou daartoe een gezelliger object hebben kunnen bedenken dan zijn „Prélude, choral et fugue”? Jorge Bolet stellig niet. En wat Beethoven betreft, die kan tegen een stootje. Bolet leverde met de „Appassionata” van dien noten-schrijver het wettige en overtuigende bewijs, dat men luidruchtig kan zijn en toch niet gepassioneerd. „Misdaad zonder hartstocht” noemen ze zo-iets, als het om een filmtitel gaat. Het meest van al waardeerden wij echter des pianisten tempi, die maakten, dat het (om met Constantijn Huygens te spreken) „met een wip gedaan” was. En toen wij desondanks bij Chopin’s Es-dur-Etude in slaap dreigden te raken — laat onze zeggen: van vermoeienis — wekte Jorge Bolet ons met het eerste fortissimo-aqcoord in de a-moll-Etude zo afdoend, dat de afgelopen nacht voor ons een slapeloze gebleven is. In ernst: deze Nocturne en deze wals mochten er wezen. Waarom beheerst Bolet zich niet overal zó? Maar hij zal het ons vergeven, dat wij Liszt in het woud hebben laten ruisen en Godowsky gedaanteverwisselingen plegen met wals-theama’s uit Joh. Strauss’ „Vleermuis”. Critici zijn luie wezens... into english